Alles over voedings- en gezondheidsclaims

Gezondheid en voedselveiligheid staan hoog op de agenda, zowel bij consumenten als bij producenten van voedingsmiddelen. Levensmiddelen­producenten haken daarop in door de gezonde aspecten van hun producten te benadrukken. Het aantal claims is hierdoor enorm toegenomen. Dit heeft met zich meegebracht dat door de overheid wetgeving rondom het gebruik van voedings- en gezondheidsclaims is opgesteld: de Europese Verordening nr. 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen (hierna: claimsverordening).

De wet is opgesteld om ervoor te zorgen dat de consument in alle EU-lidstaten juiste en eerlijke informatie krijgt over voedingsmiddelen en dat de regels in al deze landen gelijk zijn. Een voedings- of gezondheidsclaim is een vrijwillige bewering, illustratie of symbool die men doet over de voedingswaarde of het effect van een levensmiddel.

Voedingsclaims en gezondheidsclaims

Er zijn twee soorten claims:

  • Een voedingsclaim zegt iets over de voedingskundige samenstelling van een product, bijvoorbeeld over de hoeveelheid vezels, vet, suikers, zout, vitaminen of mineralen. Ook kan een voedingsclaim de voedingskundige samenstelling vergelijken met die van een ander, soortgelijk product.
  • Een gezondheidsclaim zegt iets over het effect van een product of voedingsstof op de gezondheid door bijvoorbeeld te stellen dat vezels goed zijn voor een normale darmwerking of dat calcium nodig is voor de instandhouding van normale botten. Gezondheidsclaims zijn gebaseerd op algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs. Naast generieke gezondheidsclaims zijn er ook nog andere gezondheidsclaims denkbaar, zoals claims gericht op kinderen of ziekterisicobeperkende claims zoals: bèta-glucaan uit haver kan het bloedcholesterol verlagen/verminderen (een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor bij de ontwikkeling van coronaire hartziekten).

Omgaan met het gebruik van claims

Met het gebruik van voedings- of gezondheidsclaims dient u zeer zorgvuldig om te gaan. Vanwege de claimsverordening mag u als bakker niet zomaar iets beweren over de voedingswaarde of gezondheidsaspecten van uw brood- en banketproducten.  In dit dossier vindt u alle mogelijke informatie over voedings- en gezondheidsclaims: hoe staat het met de huidige wetgeving, wat zijn de voorwaarden waaraan claims moeten voldoen, hoe handhaaft de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) de wetgeving? Ook geven wij enkele praktijkvoorbeelden op het gebied van voedings- en gezondheidsclaims en handige hulpmiddelen.

In dit dossier "Alles over voedings-en gezondheidsclaims" staan artikelen met een korte toelichting over wetgeving, voorwaarden en tips voor in de praktijk:

Een aantal voedings- en gezondheidsclaims zijn vooral relevant zijn voor de brood- en banketbakkerij. Om een dergelijke claim te kunnen maken is het van belang dat uw product aan de wettelijke voorwaarden voldoet. Denk aan voedingswaardes, zout, vezels, vitaminen en mineralen en volkoren. In dit artikel vindt u de bewoordingen en voorwaarden van dit soort claims voor de bakkerij-praktijk.

Een voorbeeld van wat er voorafgaat aan de goedkeuring van een gezondheidsclaim: onderzoek naar de gezondheidseffecten van volkorengranen.

Hoe zit het met de claims en etikettering van voedingsvezels? Dat vindt u hier. 

"Vrij-van"-claims

Glutenvrijlactosevrijzonder toegevoegd suiker. Het zijn wat voorbeelden van claims die we op levensmiddelen tegenkomen. Ze hebben vaak als doel consumenten te helpen een keuze te maken. Ook in de bakkerij heeft u wellicht klanten die vragen om een glutenvrij gebakje of een lactosevrij brood. Het gebruiken van claims op producten mag niet zomaar. Veel is vastgelegd in de wet, maar lang niet alles. Lees in dit artikel alles over "vrij van- claims"

In dit artikel gaan we verder in op glutenovergevoeligheid en de aanduiding 'glutenvrij'

Het gebruik van voedings- en gezondheidsclaims is aan regels gebonden. De NVWA, de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit, is de partij die bij ondernemers in Nederland het naleven van deze regels controleert. De NVWA toetst het gebruik van voedingsclaims en gezondheidsclaims aan de hand van de Europese Verordening nr. 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen. Maar het is bijvoorbeeld voor iedereen ook mogelijk om een klacht in te dienen bij de Reclame Code Commissie als er een claim wordt gevoerd die niet aan de voorwaarden voldoet. 

Meer over de voorwaarden, fouten uit de praktijk en waarschuwingen en boetes vindt u hier.