Feiten en Fabels over het boek Broodbuik

De auteur van het boek, Dr. William Davis, is cardioloog met een diploma van de Harvard Universiteit. Dit schept vertrouwen. De man heeft echter GEEN gedegen opleiding op het gebied van voedingswetenschap.

Zowel Amerikaanse als Nederlandse Voedingswetenschappers hebben de uitspraken van Dr. Davis en de literatuur waarnaar hij verwijst nader bekeken. De lange lijst literatuurverwijzingen wekt de schijn van een goed onderbouwd verhaal. Voedingswetenschappers concluderen echter dat de manier waarop deze arts de wetenschappelijke studies interpreteert op zijn minst onzorgvuldig is en vaak zelfs pertinent onjuist.

U kunt uw klanten uiteraard vertellen dat de wetenschappelijke basis van dit boek volgens internationale voedingswetenschappers niet juist is. Daarnaast kunt u hen wijzen op de uitspraken van partijen als het Voedingscentrum over het belang van graanproducten - en dan met name volkoren granen - in onze voeding. Het Voedingscentrum is de autoriteit die aan consumenten wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie geeft over een gezonde, veilige en meer duurzame voedselkeuze.

Download hier de Fabels & Feiten over Broodbuik

Astrid Postma-Smeets, senior Voedingskundige van het Voedingscentrum, in een reactie op Broodbuik!:

“Graanproducten helpen je om onmisbare voedingsstoffen binnen te krijgen, zoals koolhydraten, eiwitten, vezels, B-vitamines, calcium en ijzer. Op termijn kan het mijden van graanproducten leiden tot tekorten aan belangrijke voedingsstoffen. Alleen voor mensen met coeliakie (glutenintolerantie) is een glutenvrij dieet, waarbij glutenbevattende graansoorten gemeden worden, de enige behandeling.”

We hebben voor u een aantal uitspraken van Dr. Davis op een rijtje gezet. Hieronder ziet u over elke uitspraak een concluderende statement.  Wilt u meer uitleg hierover dan kunt u deze in het document “Statements uit Broodbuik” nalezen.

1. Uitspraak: ‘De toenemende verspreiding van tarweproducten veroorzaakt de toename van overgewicht’
Er is geen direct verband tussen overgewicht en het eten van tarwe. Het tegenovergestelde lijkt wel waar: mensen die regelmatig volkoren graanproducten eten, zijn slanker.

2. Uitspraak: ‘De tarwe die wij consumeren is genetisch gemanipuleerd’
Dit klopt niet; onze tarwe is volkomen natuurlijk.

3. Uitspraak: ‘Het zetmeel in tarwe is anders dan het zetmeel in bananen, aardappelen en groenten. Daardoor zorgt het voor een snellere stijging van de bloedsuikerspiegel’
De bloedsuikerspiegel wordt in sterkere mate door andere voedingsfactoren beïnvloed dan door de andere structuur van het zetmeel in tarwe.

4. Uitspraak: ‘Volkorenbrood heeft een Glycemische Index (GI) van 72 dat is veel hoger dan de GI van kristalsuiker (59)’
Davis gebruikt een verkeerde GI-waarde van suiker en hecht te veel waarde aan de invloed van de GI op de bloedsuikerspiegel.

5. Uitspraak: ‘Tarwe is verslavend: Tarwe bevat opiaten die zo verslavend zijn dat mensen hun voedingsinname niet kunnen beheersen en het verwijderen van tarwe uit het dieet zorgt voor ontwenningsverschijnselen’
Tarwe bevat geen opiaten en is ook niet verslavend.

6. Uitspraak:  ‘Mensen met coeliakie vallen af als zij tarwe uit hun dieet schrappen’
Het tegendeel is waar.

7. Uitspraak: ‘Het vermijden van tarwe geneest darmproblemen’
Een klein deel van de mensen lijdt aan aandoeningen waarvan de klachten (mogelijk) verminderen door geen gluten (uit onder meer tarwe) te eten, maar 90-95% van de bevolking heeft juist baat bij het eten van (volkoren) tarweproducten.
Er is zelfs een goedgekeurde gezondheidsclaim in Europa voor het positieve effect van onder andere tarwezemelen op de stoelgang.

8. Uitspraak: ‘Het stoppen met tarwe eten zorgt voor genezing/vermindering van type 2 diabetes, gewrichtsaandoeningen en huidproblemen’
Afvallen, met welk dieet dan ook, zal deze klachten doen verminderen, en het eten van volkoren tarweproducten voorkomt eerder diabetes type 2 dan dat het deze aandoening veroorzaakt.

9. Uitspraak: ’Het stoppen met tarwe eten zorgt voor genezing/vermindering van  autisme’
Er is onvoldoende bekend over het effect van een glutenvrij dieet bij autisme.

10. Uitspraak: ‘Het stoppen met tarwe eten zorgt voor genezing/vermindering van  ADHD (hyperactiviteit)’
Er zijn geen goede onderzoeken gedaan naar een verband tussen ADHD en het eten van tarwe, en de gedane onderzoeken laten eerder een verslechtering van gedrag zien bij het volgen van een glutenvrij dieet.

11. Uitspraak: ‘Het stoppen met tarwe eten zorgt voor genezing/vermindering van schizofrenie’
Het bewijs voor deze uitspraak is zeer dun. Het glutenvrije dieet komt ook niet voor als behandeloptie in de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie.

12. Uitspraak: ‘Vroegere volkeren zoals de Natufian, die geen tarwe aten, hadden ook geen diabetes’
Er zijn helemaal geen gegevens bekend over het aantal mensen met diabetes in deze tijd, bovendien bereikten mensen doorgaans niet de leeftijd waarop diabetes zich meestal openbaart.

Naar schatting heeft slechts een klein deel van de bevolking als gevolg van glutensensiviteit of coeliakie  (mogelijk) baat bij het vermijden van voedingsmiddelen op basis van tarwe of andere gluten bevattende granen. Voor de overige 90-95% is er geen reden om tarweproducten af te raden.

Integendeel, de regelmatige consumptie van voedingsmiddelen op basis van volkorengranen (met name tarwe) wordt wetenschappelijk aantoonbaar geassocieerd met positieve gezondheidseffecten. Deze effecten zijn een verminderd risico van diabetes type 2, hart- en vaatziekten, sommige vormen van kanker en gewichtsbeheersing. Om te weten hoe groot deze effecten zijn en hoe het precies werkt, is meer onderzoek nodig.

Het is in elk geval zeker dat volkoren graanproducten  rijker zijn aan voedingsstoffen dan de geraffineerde varianten. Voedingsstoffen als voedingsvezel maar ook extra vitamines, mineralen en andere zo geheten ‘bioactieve componenten’. Samen dragen zij bij aan het handhaven van een gezonde maag-darmfunctie. De verschillende voedingsstoffen in volkoren granen werken vermoedelijk samen en versterken elkaar hierdoor.

 Het effect is dus meer dan de som der delen. Zo helpen volkoren granen met het verbeteren van de darmfunctie en bieden ze mogelijk bescherming tegen maag-darm kanker, ontsteking en andere ziekten.

Mede op basis van deze wetenschappelijke achtergronden adviseren diëtisten en landelijke voorlichtingsinstanties zoals het Voedingscentrum om dagelijks brood en andere graanproducten te eten. De voorkeur gaat nadrukkelijk uit naar de volkoren varianten.

Voordat producenten de gunstige eigenschappen van volkoren producten ook kunnen claimen, is nader wetenschappelijk onderzoek nodig naar de specifieke effecten van verschillende volkoren granen en graanproducten. Het gunstige effect van tarwezemelen op de stoelgang is zo sterk onderbouwd, dat deze ook op producten waarin deze in voldoende mate aanwezig zijn, geclaimd mag worden.