Gezondheidseffecten van graanvezels

Het is bekend dat vezels bijdragen aan de gezondheid van onze darmen, welke bewoond worden door bacteriën in veel verschillende soorten. Onze darmbacteriën worden ook wel darmflora genoemd. Hoe meer verschillende soorten bacteriën, hoe gezonder de darm. Deze verschillende bacteriesoorten verschillen ook nog per persoon, waardoor onze darminhoud uniek is.

Het effect van prebiotica op onze darmflora
Brood en andere graanproducten, groente en fruit zijn belangrijke bronnen van prebiotica. Dit zijn fermenteerbare vezels die niet verteerd kunnen worden in de dunne darm en daardoor onveranderd in de dikke darm terecht komen. Hier worden deze vezels gefermenteerd, oftewel afgebroken, door de darmbacteriën. Hierdoor kan een gedeelte van de vezels alsnog worden opgenomen in het lichaam. Prebiotica dienen als voeding voor de darmbacteriën; ze zorgen selectief voor de groei en/of stimuleren de activiteit van één of meerdere soorten bacteriën in de dikke darm. Tijdens het fermentatieproces van de vezels komen er gunstige stoffen vrij: korte keten vetzuren. Korte keten vetzuren verbeteren de werking van de darm en dragen bij aan een goede werking van het immuunsysteem. Indirect zorgen deze vezels dus voor een goede (darm)gezondheid. De effecten van prebiotica verschillen wel per persoon. Het enige nadeel: een teveel aan prebiotica kan leiden tot diarree en winderigheid.

De Gezondheidsraad adviseert vrouwen om 30 gram vezels per dag en mannen 40 gram vezels per dag te eten. Dit zijn niet alleen de prebiotische vezels mar ook de niet-fermenteerbare vezels. (Volkoren)brood levert een belangrijke bijdrage om de vezelinname te halen; 5 sneetjes volkorenbrood bevatten al 12 gram vezels. Het is wel van belang om verschillende soorten vezelrijke voedingsmiddelen te eten. Denk aan volkoren graanproducten, groente, fruit en peulvruchten.

Prebiotica en probiotica
Er moet geen verwarring ontstaan tussen prebiotica en probiotica. Prebiotica zijn dus fermenteerbare vezels uit onze voeding die dienen als voeding voor de darmflora. Probiotica is een andere naam voor de goede bacteriën in onze darmen. Soms worden deze toegevoegd aan yoghurtdranken of ingenomen als supplement.

Vezels beïnvloeden ook het risico op verschillende chronische ziekten, wanneer de vezelinname hoger is dan 25 gram per dag:
- Hart- en vaatziekten.
Een hoge vezelinname vermindert het risico op hart- en vaatziekten. Dit komt doordat de concentratie LDL-cholesterol (in de volksmond ook wel het ‘slechte’ cholesterol genoemd) afneemt. Vooral bèta-glucanen, een specifieke vezel in haver en gerst, staat bekend om de LDL-cholesterol verlagende capaciteit.
- Darmkanker
Vezels zorgen voor een goede werking van de darmen en belangrijk voor een goede stoelgang. Bij het afbreken van vezels in de dikke darm, ontstaan gunstige stoffen die de darmen gezond houden en het risico op darmkanker verlagen.
- Diabetes type 2
Wetenschappelijke studies laten zien dat een hoge vezelinname gerelateerd is aan een lager risico op diabetes type 2. Dit komt waarschijnlijk doordat vezels ervoor zorgen dat koolhydraten langzamer worden opgenomen in het bloed, waardoor de bloedsuikerspiegel in balans blijft.

Het effect van graanvezels is daarbij groter dan van vezels in groenten en fruit.

Let wel op wanneer u over gezondheidseffecten communiceert met uw klanten. U bent veelal aan claims en regels gebonden. Lees daarover meer in het artikel over voedingsvezels en claims.