Gaan voor Nederlands graan

Een zelfvoorzienende keten van graan tot brood, die duurzaam is en voorbereid op de toekomst. Dat is waar twintig partijen uit de graan-, meel- en broodketen voor kiezen met het starten van het project Nederlandse Baktarwe. In dit project wordt verkend hoe we het aandeel van Nederlands graan in Nederlands brood verhogen. Het kan al en er is grote behoefte aan, maar er is tot nu toe maar een beperkte beschikbaarheid van baktarwe van ons land.

‘Door knelpunten in de keten weg te nemen, kan het aandeel Nederlandse baktarwe in ons brood significant groeien.’ – Mirjam Kortekaas, voormalig directeur van NBC en één van de initiatiefnemers.

Zelfvoorzienend en duurzaam

Binnen de graan-, meel- en broodketen is er een sterke behoefte om meer zelfvoorzienend te zijn in de productie van baktarwe. Sinds de oorlog in Oekraïne is die behoefte verder gegroeid. Het onderzoek sluit bovendien aan op de Nationale Eiwitstrategie, die tot doel heeft om de komende jaren meer plantaardige eiwitten van dichterbij huis te halen. Brood is een belangrijke bron voor onze dagelijkse eiwitbehoefte. Momenteel komt al 47% van de plantaardige eiwitinname van brood.

Vijfjarenplan: baktarwe verbeteren en waarde van broodketen behouden

In de Nederlandse broodketen komt zo'n 20% van de baktarwe die wordt verwerkt, van eigen bodem, zegt Mirjam Kortekaas. Dat kan worden vergroot o.a. door betere baktarwe te selecteren met de eigenschappen die bakkers graag willen zien in het meel. Maar deze aanpak vraagt ook een gehele andere benadering van de broodketen, aldus Kortekaas. ‘De waarde moet behouden blijven in de hele keten. Daar ligt voor ons de grote uitdaging.’

Komende vijf jaar voert Wageningen University & Research een grootschalig onderzoek uit om de belemmeringen rondom Nederlands baktarwe weg te nemen. De PPS Nederlandse Baktarwe is in maart 2023 officieel gestart en loopt door tot en met 2027. In totaal wordt € 3,6 miljoen euro gestoken in deze publiek-private samenwerking (PPS). De financiering komt vanuit de Topsector Agri & Food én het bedrijfsleven. Hiervoor hebben twintig partijen uit de graan-, meel- en broodketen de handen ineengeslagen: BO Akkerbouw, Plantum, DSV-Zaden, Limagrain, RAGT, Saaten-Union, Semundo, Strube, Syngenta, Van der Bilt Zaden en Vlas, Wiersum Plantbreeding, Het Comité van Graanhandelaren, Agrifirm, CZAV, Van Iperen, Dossche Mills, Royal Koopmans en de bakkerijsector (NBC, NVB en NBOV).

Intentie van Nijkerk

Het project komt voort uit de ‘Intentie van Nijkerk: Wij gaan voor eigen graan’, die op 24 maart 2022 werd onderschreven door de 150 deelnemers aan de Themadag Granen. Als alle schakels in de keten zich inzetten, kan het brood van Nederlandse bakkers in de toekomst standaard van eigen bodem komen, zo luidde het credo. “Gezamenlijk zetten we deze ambitie nu om in concrete acties”, vertelt André Hoogendijk, directeur BO Akkerbouw en penvoerder van de PPS Nederlandse Baktarwe.

Risico’s en inspanningen van telers vergoeden, kwaliteit beter beoordelen

Binnen de PPS Nederlandse Baktarwe worden verschillende routes bewandeld. Deze worden in samenhang uitgevoerd om uiteindelijk tot een betere en constantere bakkwaliteit van Nederlandse tarwe te komen. Zo moet een ketenanalyse leiden tot een gedragen vergoedingssysteem voor de baktarweteelt dat rechtdoet aan de extra risico’s en inspanningen van telers. Ook een betere kwaliteitsbeoordeling is onderdeel van de PPS. Die moet zorgen voor voldoende grote en uniforme partijen tarwe met ruim voldoende bakkwaliteit. “Ook in jaren met minder gunstige teeltomstandigheden willen we de aanvoer van goede kwaliteit baktarwe kunnen garanderen. Daar is verdiepende kennis voor nodig”, stelt André Hoogendijk.

"Als alle schakels in de keten zich inzetten, kan het brood van Nederlandse bakkers in de toekomst standaard van eigen bodem komen"

Zodra er resultaten of ontwikkelingen zijn binnen dit project, leest u er hier meer over. Via de NBC nieuwsbrief houden we u ook op de hoogte.

Bekijk hier de pdf update 1/2 2025 : voortgang van het project

Lees hier het rapport Economische kansen en uitdagingen voor Nederlandse baktarwe in de broodketen

In de media:

Foodbusiness interviewde Mirjam Kortekaas en André Hoogendijk over dit project:

EenVandaag besteedde een radio- en een televisie-item aan dit project.

AD interviewde Mirjam Kortekaas en publiceerde dit artikel (alleen voor abbonnees te zien)

Wageningen University & Research publiceerde nieuwsartikel 'Onderzoek naar eiwitten in graan biedt perspectief voor Nederlands baktarwe'.