Voedings- en gezondheidsclaimwetgeving

11 dec 2023

Consumenten besteden in toenemende mate aandacht aan voeding en gezondheid. Levensmiddelenproducenten zijn daarop in gesprongen. Zij hebben veel van hun producten in de achterliggende jaren allerhande claims meegegeven, zoals ‘light’, ‘vezelrijk’ of ‘met extra calcium’. De gezonde eigenschappen van het product worden op deze manier benadrukt. Het aantal claims is hierdoor enorm toegenomen, waardoor de consument het overzicht dreigt te verliezen. De Europese Verordening nr. 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen (hierna: claimsverordening) legt daarom de voorwaarden vast voor het gebruik van claims op levensmiddelen.

Dit artikel is onderdeel van het dossier Voedings- en Gezondheidsclaims.

De claimsverordening kent algemene voorwaarden voor het gebruik van claims. Uitgangspunt daarbij is dat consumenten in alle lidstaten van de Europese Unie juiste en eerlijke informatie krijgen over voedingsmiddelen en dat de regels in al deze landen gelijk zijn. Daarnaast geldt voor alle claims die worden gebruikt op en rondom voedingsmiddelen (zowel voorverpakt als niet-voorverpakt) dat zij begrijpelijk moeten zijn, niet mogen misleiden of bang maken, wetenschappelijk bewezen moeten zijn en dat de voedingsstof waarover het gaat in voldoende mate aanwezig is en opneembaar voor het lichaam is bij het eten van een redelijke portie gereed product.

Daarnaast gelden de volgende voorwaarden:

De claim in kwestie staat op een door de Europese Commissie vastgestelde lijst en in een via internet te raadplegen register.
U mag niet suggereren dat een evenwichtige voeding niet voldoende voedingsstoffen bevat. Ook mag u niet aanzetten tot overmatige consumptie van het levensmiddel.
De claim heeft betrekking op een levensmiddel dat gereed is voor consumptie. U mag op voorgebakken brood dus geen bewering plaatsen die niet meer geldt wanneer het brood is afgebakken.
Het lichaam moet de bewuste voedingsstof kunnen opnemen. Voor vitaminen en mineralen schrijft de wet daarom voor in welke vorm(en) u deze toevoegt.
Claims mogen niet op elk product worden geplaatst. Op levensmiddelen die bijvoorbeeld alcohol (> 1,2% Vol) bevatten, zijn claims verboden. In de toekomst zijn gezondheidsclaims ook verboden op levensmiddelen die teveel zout, vet of suiker bevatten. Voedingsclaims op dergelijke producten mogen alleen gaan over beperking van vetgehalte, verzadigde vetten, transvetzuren, suiker of zout.
Een voedingswaardedeclaratie op het etiket (de verpakking) is noodzakelijk. Dit geldt niet voor niet-voorverpakte levensmiddelen of voor producten die met het oog op onmiddellijke verkoop worden voorverpakt (de zogenaamde werkvoorraad).
Medische claims zijn verboden zoals: ingrediënt X helpt diabetes type 2 te voorkomen. Voedsel is geen medicijn.
De specifieke voorwaarden voor het gebruik van voedingsclaims vindt u in artikel ‘Voedingsclaims en voorwaarden’. Voor gezondheidsclaims gelden strenge regels die u terug vindt in artikel ‘Gezondheidsclaims en voorwaarden’.